Calandario gregoriano

O calandario gregoriano ye lo modelo de calandario actualment utilizau de traza oficial en cuasi tot o mundo, estió establiu por o papa Gregorio XIII, qui le da nombre, a instancias de Ghiraldi. A reforma d'o calandario fue estudiada y realizada por os matematicos d'a Universidat de Salamanca, que presentoron a lo Papa a propuesta definitiva.^[1] Ye vichent dende 1582 y proviene d'o calandario chuliano, emplegau dende que Chulio César lo instauró en l'anyo 46 aC.^[2] Chusto aquel anyo, o papa ordenó que s'eliminasen 10 días d'o calandario (o 4 d'octubre de 1582 fue seguiu por o 15 d'octubre de 1582), ta compensar l'abance d'a plegada d'a primavera prrovocada por o feito de que o calandario chuliano, vichent dica allora, no compensaba correctament a precesión d'os equinoccios.

Los primers países en adoptar lo calandario actual estioron lo Imperio espanyol y Portugal; dimpués s'adoptó per tota Europa, fueras d'o Reino Uniu y las suyas colonias americanas, que no lo facioron dica 1752.^[3] En l'actualidat ye utilizau de forma oficial en gran parte d'o mundo.

1. ↑ http://www.revistadelauniversidad.unam.mx/3507/pdfs/82_84.pdf
2. ↑ O calandario chuliano yera basicament o calandario echipcio, o primer calandario solar conoixiu que estableix l'anyo formau por 365,25 días.
3. ↑ Jouette, André, El secreto de los números, Barcelona, España: Swing. ISBN 978-8496746374.